آهنکشی آسانسور :
عبارت است از اجرای سازه و استراکچر در چاه آسانسور که تمام بارهای آسانسور به آن وارد میشود و محل اتصال ریل های آسانسور میباشد. بطور کلی شامل ستونها (که در چهار کنج چاه قرار میگیرد معمولا نبشی 10) ، کلافه بندی (که با فاصله های متناسب از هم در طرفین چاه بجز ورودی در سر چاهاجرا می شود. معمولا ناودانی8) ،کلاف آخر که برای سقف چاه آسانسور می باشد.
در ساختمانهای اسکلت فلزی :
گاهی اوقات در ساختمانهای اسکلت فلزی در صورت وجود ستون ساختمان در کنج چاه آسانسور می توان از آن به عنوان یکی از ستون های مورد نیاز آسانسور استفاده کرد. همچنین از حلقه کلافبندی در طبقات ساختمان هم به عنوان یکی از کلافهای اسکلت آسانسور استفاده کرد.
در این ساختمان ها دستک گرفتن (پل گرفتن) از ساختمان برای آهنکشی آسانسور راحت تر میباشد.
در ساختمان های بتنی :
اولین نکته برای اجرای آهن کشی آسانسور در ساختمان های بتنی محل قرار گرفتن پلیت ها از طرف کارفرما می باشد ، کارفرما می بایست هنگام بتون ریزی سقفها محل قرار گیری پلیت ها را که مختص اتصال ستونها به طبقات است، تعبیه نماید. عموما قرارگیری پلیت های بهتر است به جای حالت سپری، روی سقف و چهار گوشه چاه آسانسور نصب گردد چرا که در این حالت به خوبی وزن وارده از ستون را تحمل می نماید. پس کارفرما هنگام بتون ریزی سقفها می بایست جهت جلوگیری از دوباره کاری ها و هدر رفتن هزینه ها با یک شرکت آسانسوری در این مورد مشورت نماید.بنایراین لازم است به منظور دستک گرفتن (پل گرفتن) از ساختمان به اسکلت آسانسور ، در چهار کنج چاه در هر طبقه پلیتهایی کار گذاشته باشند ( این صفحه پلیت ها موقع اجرای آرماتور ساختمان تعبیه میشود)، در غیر اینصورت صفحه پلیت در چهار کنج چاه بلت شود.
در چاه هایی که دیوار برشی اجرا شده (دیوارها بتنی باشند) میتوان بجای انجام آهنکشی، پلیت هایی را در محل اتصال براکتهای ریل آسانسور و با فاصله تعریف شده ، بلت کرد تا بعدا بتوان براکتها را به آن جوش داد.
در چاه هایی که دیوار چینی انجام شده، به منظور ایمنی لازم است قبل از آهنکشی داربست اجرا شود( هرچند اکثر نصابها داربست را مانع کارشان میدانند).
- بالابر ساختمان جهت جابجایی آهن آلات بالای چاه باشد.
- چاله تمییز باشد.
- کنترل آهن آلات خریداری شده تا در صورت کسری جنس سریعا اطلاع داده شود.
شاقول ریزی (قپون اندازی) برای اجرای اسکلت چاه :
درآوردن خطای چاه :
با توجه به وجود ناشاقولی در چاه آسانسور و عقب و جلو بودن پودرها و تیرها لازم است داخلترین پودر یا تیر را ملاک قرار دهیم. بدین منظور یک نفر بالای پشت بام روی چاه آسانسور نخ ریسمان را آویزان کرده و در هر کنج هر دو دیواره را به ترتیب شاقول ریزی میکند و یک نفر هم در طبقات داخلترین دیواره را شناسایی کرده و میزان اختلاف اندازه آن با معادل همان دیوار در پشت بام اندازه گیری و نوشته میشود این کار برای هر چهار کنج انجام شده و خطای چاه مشخص میشود. بعد از این مرحله اگر چاه اسانسور دیوارچینی شده باشد لازم است بال ناودانیها را در نظر گرفت و از ابعاد چاه در طرفین و پشت چاه کم کرد چون کلافها داخل چاه قرار خواهند گرفت.
خط تراز (خط مبنا) :
خط تراز عبارت است از خطی که آهنکشی آسانسور از سمت ورودی آسانسور ، باید موازی با آن باشد این خط میتواند دیواری در جلوی چاه و یا لبه پشت بام باشد (از مجری ساختمان خواسته شود).
در این مرحله لازم است الگوی ابعادی بدست آمده را ببندیم بدین منظور در روی چاه آسانسور در پشت بام چهار عدد میلگرد صاف ( از ناودانی 6 یا قوطی هم میشود استفاده کرد ) در چهار سمت چاه روی هم قرار میدهیم، دو طرف میلگرد سمت درب ورودی آسانسور را نسبت به خط تراز اندازه زده و موازی با آن قرار میدهیم و فیکس میکنیم و میلگردها را برهم عمود میکنیم و برای جلوگیری از تکون خوردن ، آنها را با گچ یا با جوش دادن ثابت میکنیم.
یکی از روشهای عمود کردن استفاده از قانون 60-80 (فیثاغورث) میباشد اندازه 60 و 80 سانتیمتر را مانند شکل زیر علامت زده خط واصل این دو علامت باید 100 سانتیمتر باشد.
سیم شاقولهای فلزی را از چهار گوشه الگوی ساخته شده به پایین آویزان میکنیم و در بین راه موانع برطرف میگردند.
برای ثابت کردن شاقولها در توقف دوم دستکهای اتصال آهنکشی به طبقات را جوش داده و میلگردی روی این دستک جوش میدهیم (شکل زیر) و سیم شاقول را در نقطه ای که ثابت میشود دور میلگرد میپیچانیم.
اولین اطلاعات مورد نیاز برای محاسبات آهن آلات مورد نیاز برای چاه آسانسور یک ساختمان ارتفاع کل سازه می باشد. با توجه به تعاریف چاهک (pit) و فضای بالاسری (overhead) و ارتفاع طبقات می توان ارتفاع کل سازی آهن کشی را محاسبه نمود.
پیت (pit) عبارتست از فاصله کف چاله آسانسور تا سطح اولین توقف که در آسانسورهای معمولی با سرعت 1 متر بر ثانیه حداقل اندازه پیت بایستی 140 سانتی متر باشد.
اورهد (overhead) عبارتست از فاصله کف آخرین توقف تا سقف چاه آسانسور که همان دال بتونی می باشد و در آسانسورهای معمولی با سرعت 1 متر بر ثانیه حداقل اندازه اورهد بایستی برابر 390 سانتی متر باشد.
معمولا ارتفاع طبقات در حدود 330 سانتی متر بوده در نتیجه ارتفاع کل سازه آهن کشی آسانسور برابر عدد ذیل می باشد:
اندازه ارتفاع یک ستون = [پیت]+[اورهد]+[(تعداد توقفها منهای یک) × (ارتفاع طبقات)]
بایستی دقت داشت که کف تمام شده طبقات از جمله عملیات کف زنی (سرامیک و ... ) روی رابطه فوق تاثیر می گذارد بنابراین هنگام محاسبه آنها را نیز مد نظر قرار می دهیم.
در یک آهن کشی چهار عدد ستون وجود دارد پس چهار برابر عدد بدست آمده از رابطه فوق آهن (معمولا نبشی) مورد نیاز برای ستون ها را تعیین می نماید.
با توجه به محاسبات فواصل کلافها در ارتفاع کل سازه آهن کشی، آهن (معمولا ناودانی) مورد نیاز برای کلافها را نیز تعیین می نماییم . بدین صورت که فرض کنید فاصله کلافها طبق محاسبات می بایست 180 سانتی متر باشد بنابراین اندازه ارتفاع یک ستون که از رابطه بالا بدست آمده را تقسیم بر 180 می نماییم که تعداد کلاف های مشخص می گردد و محیط چاه آسانسور نیز اندازه یک کلاف را معلوم می سازد. بنابراین اندازه یک کلاف ضربدر کل تعداد کلافها نمایانگر آهن مورد نیاز برای کلاف هاست.
آخرین یعنی بالاترین کلاف در آسانسورهای معمولی از تیر آهن 18 برای اجرای دال بتونی استفاده می گردد.
برای رنج آسانسورهای 4 الی 8 توقف عموما از نبشی 10 بعنوان ستونهای شاسی آهنکشی و از ناودانی 8 بعنوان کلافهای آهنکشی استفاده می کنند ، اما فواصل کلافها بسته به محاسبات استانداری است که تعیین می کند حداکثر فاصله ای که دو براکت مجاور در یک ریل می تواند داشته باشد چقدر است .
اکثر پیمانکاران برای رنج های آسانسور های معمولی به نتایج کلیشه ها اکتفا کرده و نقشه یک آهن کشی معمولی را به کارفرما تحویل میدهند ، اما باید توجه کرد که برای آسانسورهای خاص به ویژه در آسانسورهای با تعداد توقفهای بالا نمی توان از کلیشه ها استفاده کرد و می بایست محاسبات آهن کشی به همراه datasheet مربوطه به کارفرما جهت اجرا ارائه گردد.
حالا نوبت به کار گذاشتن اولین نبشی ستونها میباشد. با استفاده از بالابر نبشی ها را در محل مورد نظر قرار داده و با استفاده از شاقول بنایی (ترجیحا سیم پیانو 0.7 میل) هردو بال آنرا از داخل شاقول میکنیم و از پایین به صفحه پلیتی که در کف چاله قرار دارد جوش داده و از بالا هم به همین دستکها جوش میدهیم.(شکل زیر)
(لازم به ذکر است که چون اکثر نبشی های موجود در بازار انحنا دارند پس بهتر است نبشی که خیلی کج است را در ابتدا کار کرد)
برای اینکه نبشی ستونهای آهنکشی راحت تر روی هم بنشیند بالای هر نبشی یک پلیت از بیرون و یک پلیت از داخل جوش میدهیم(شکل زیر)
نبشی های بعدی را هم به همین شکل سوار کرده بطوری که در پایین و بالا با سیم شاقول همخوانی داشته باشند . نبشی ها را روی هم جوش لب به لب داده همچنین با جوش دادن کامل پلیت مذکور این اتصال را قویتر میکنیم.
نقطه انتهایی نبشی های ستون آهنکشی در آسانسورهای با سرعت 1متر بر ثانیه و تا 8 نفر ،از کف آخرین توقف حداقل برابر با 420 سانتیمتر (ترجیحا 430 سانتیمتر) میباشد. ( با شرکت فروشنده آسانسور کنترل شود ) این نکته را یادآوری کنیم که در این اندازه فرض بر این شده است که هنوز کف تمام شده مشخص نشده.
نکته : توجه داشته باشید که ارتفاع از کف سکوی دال بتنی تا سقف موتورخانه آسانسور حداقل 180 سانتیمتر میباشد و در حالت ایده آل حداقل 200 سانتیمتر است.
کلاف بندی :
با توجه به ابعاد بدست آمده از چاه آسانسور آهن آلات مربوط به کلاف آهنکشی را برش میزنیم.
در آسانسورهای وزنه پشت هرکلاف شامل یک ناودانی پشت چاه به اندازه عرض چاه و دو عدد هم برای طرفین به اندازه عمق چاه آسانسور میباشد. (سمت ورودی درب آسانسور کلاف نمیزنیم.)
تذکر : کلافها بایستی کاملا تراز اجرا شوند.
تعداد کلافها :
- یک کلاف در چاله بفاصله 30 سانتیمتر از کف چاله
- بقیه کلافها بفاصله حداقل 120 تا حداکثر 250 سانتیمتر از هم (معمولا 150 سانتیمتر)
- یک کلاف بفاصله 30 سانتیمتر زیر کلاف دال
در آسانسورهای که عرض ورودی بیشتر از عمق آن است وزنه کنار در نظر گرفته میشود که برای این فضا از ناودونی استفاده شده در کلافها، یک کادر یو شکل ساخته میشود (شبیه شکل زیر).اندازه مفید داخل به داخل این یو با توجه به دهنه ریل وزنه فرق میکند برای دهنه ریل وزنه 84 ابعاد مفید داخل به داخل حداقل 100*23 سانتیمتر میباشد. ( با شرکت فروشنده آسانسور کنترل شود)
آخرین کلاف (کلاف دال) :
- باید ناودانی یا تیرآهن 18 یا 20 و از 16 کمتر نباشد.
- این کلاف دور تا دور چاه چرخانده میشود (هر چهار سمت چاه اجرا میشود)
- دقت شود در صورتیکه آهن کلاف (دال) ناودانی میباشد، قسمت تو رفتگی ناودانی بسمت داخل چاه بیافتد (شکل زیر)
- این کلاف خیلی باید محکم کاری شود علاوه بر جوش دادن کامل آن از نبشیهای زیر سری هم استفاده میشود (شکل زیر)
تذکر : کلاف باید کاملا تراز باشد.
بعنوان یک مثال :
آهن آلات مورد نیاز برای یک آسانسور 6 توقف 6 نفره به ابعاد 170*170 وزنه پشت و سیستم تعلیق یک به یک برای درب تمام اتومات با سرعت یک متر بر ثانیه را بیان می کنیم: ( شاسی موتور خارج از بحث آهن آلات سازه چاه آسانسور می باشد و بنابر نوع موتور و فاصله ریل کابین تا ریل وزنه طراحی و ساخته می شود.)
ستونها : 15 شاخه نبشی نمره 10
کلافها : 11 شاخه ناودانی نمره 8
دال بتونی : 4 عدد تیرآهن نمره 18 بطول 175 (برابر محیط چاه)
صفحه ستونها و ریل ها : 8 عدد پلیت 30*30
زیر آهن دال : 10 عدد نبشی بریده 10*10*10
اتصال ستونها و پلیت ها : 50 عدد پلیت 10*20
دربهای تمام اتومات : 4 شاخه نبشی نمره 5 برای سردرب و 4 شاخه ناودانی 8 برای زیر درب
پس از نصب آهن آلات در یک ساختمان می بایست بلافاصله ضد زنگ آن پس از نصب ، انجام گردد.
بحث آخر و مهم در مورد نیروهای وارده بر سازه چاه آسانسور با توجه به شرایط چاه آسانسور در شرایط عادی بغیر از بار ریل ها مابقی وزن تجیزات ( بار استاتیک) بر دال بتونی ( سطح زیر موتور یا همان سقف چاه آسانسور) وارد می گردد ، در صورتیکه کارفرما در استحکام و مسلح سازی دال بتونی سهل انگاری نماید ، شرکت نصاب آسانسور می بایست هنگام اجرای مکانیک آسانسور بار استاتیکی آسانسور را بر کلاف آهن کشی دال بتونی ( ساخته شده از تیر آهن 18 ) منتقل نماید.
بدین طریق که دو عدد تیر آهن 16 به اندازه عرض یا عمق چاه آسانسور تهیه و دو سر کلاف تیر آهن دال بتونی را با این دو عدد تیر آهن متصل نماید و شاسی موتور بر روی این دو تیر آهن قرار می-گیرید، بدین ترتیب وزن سازه آسانسور بر کلاف تیر آهن دال بتونی و در نتیجه بر کل آهن کشی منتقل گشته و هیچ وزنی روی دال بتونی نیست .
سلام خيلي تشكر مفيد بود.
ممنون از مطالب بسیار مفید و کلیدیتون
باسلام مطلب بسيار جالب بود اين سوال به ذهن من رسيد كه ايا قطعا استاندارد نبشي براي ستونهاي اسانسور تا ييد ميكند وحد اقل نبشي براي سنونها 10 هست يا 8 هم ميشه كار كرد
خيلي تشكر از توضيحات بسيار جالب ومفيد همراه دتايل اجرايي انشاء اله ذكات علمتان باشد
ممنون بابت نوشتار مفیدتون
سلام ممنون بابت گذاشتن مطالب مفید و کاملتون
با سلام از سایت بسیار خوبتون.
جهت پروانه طراحی و مونتاژ نیاز به دو نفر تکنسین دارم. خوزستان . دزفول 09120775414